Op zoek naar het "Laantje van Van der Gaag"
In de loop van de afgelopen decennia hebben zich meer mensen afgevraagd waar het beruchte 'Laantje van Van der Gaag' eigenlijk precies lag. Een van hen was Johan Paauw, die al in 1938 in Delft op zoek ging naar sporen uit het verleden. Hij schreef er het onderstaande artikel over dat in januari 1939 in het NS-maandblad verscheen. Hoewel de affaire zelf (zoals zo vaak) tamelijk eenzijdig wordt belicht, is het desondanks beslist een interessant verhaal geworden. In 1938 was het Laantje namelijk nog niet helemaal in de 'nevels van de geschiedenis' verdwenen. Terugkijkend vanaf 2003 lijkt het jaar waarin dit artikel werd geschreven echter al bijna even ver van ons verwijderd als de tijd van Conrad en Crommelin...

(Met dank aan Emiel Maigoda voor het toezenden van dit artikel)

In verband met de bestandsgrootte zijn de scans zo klein mogelijk gemaakt. De onderschriften bij de afbeeldingen werden hierdoor helaas vrijwel onleesbaar, deze teksten zijn daarom nog eens apart naast de pagina's weergegeven.
Terug naar het hoofdartikel...


INGENIEUR F.W. CONRAD
een der eerste directeuren van de H.IJ.S.M., een deskundige van den eersten rang. Hij is o.m. de ontwerper van het beroemde hoefijzervormige hulpspoor rondom de boerderij van Van der Gaag, waarover bijgaand artikel handelt.
MACHINIST 1839                    MACHINIST 1889

Hartelijk konden wij lachen om de "malle" uniformen uit den eersten tijd der Spoorwegen. Die van 1889 vonden wij al veel gewoner. Nu lachen onze kinderen zoowel om het eene als om het andere....


1. Laantje van Van der Gaag c.s.
2. Richting die de weg moet nemen na de onteigening
3. Het hulpspoor.
4. Richting van den weg naar het station.
LOCOMOTIEF 1839
Eerste locomotief der Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij.


Ons, menschen van 1938, komen beide locomotieven een beetje kinderachtig voor. Toch waren zij beiden in háár tijd toonbeelden van technisch kunnen en technischen vooruitgang....


LOCOMOTIEF 1889


Als een klein dijkje, aan de eene zijde doodloopend in het weiland, aan het andere einde afgesloten door het hekwerk van den spoorweg, lag daar het historische laantje. Suizend gleed een electrische trein, honderd kilometer per uur, voorbij.
In 1938 herinnert zelfs niet de geringste kromming in de stalen spoorstaven aan de jeugdvergroeiïng van een kleine eeuw geleden, toen een ingewikkeld hoefijzervormig hulpspoor rondom het land van een onwilligen boer gelegd moest worden...
De oude Van den Berg weet nog precies aan te wijzen, waar het hulpspoor rondom Van der Gaag's boerderij eens heeft geloopen.
De naam "Crommelinlaan" herinnert aan den Santpoortschen villabezitter, die het "Laantje van Van der Gaag" kocht om de H.IJ.S.M. dwars te zitten.